Transport ponadgabarytowy, realizacja takich transportów wymaga specjalistycznej floty pojazdów, wiedzy, zezwoleń oraz doświadczenia.
Co to jest transport ponadnormatywny ?
Transport ponadnormatywny to przewóz ładunków, których ciężar lub wymiary (lub para ciężar i wymiary) przekraczają standardowe parametry. Regularny transport drogowy przyjmuje się, że dotyczy ładunków o szerokości do 2,55 m, długości do 13,6 m, (dopuszcza się zwis do 2m za naczepą). Wysokości powyżej do 4 m o dopuszczalnej masie całkowitej 40 ton (ciągnik + naczepa + ładunek). Parametry ładunku przekraczające powyższe wymiary jest już transportem ponadnormatywnym i podlega pod odpowiednie zezwolenia.
Przed przystąpieniem do realizacji transportu konieczne sprawdzenie wymiarów i wagi ładunku. Instytucją wydającą zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego jest GDDKiA lub starosta.
Wytyczne GDDKiA dotyczące transportu określają, po przekroczeniu jakich parametrów obowiązkowe jest uzyskanie zezwolenia na transport ponadgabarytowy. Wyróżnia się V kategorii zezwoleń, których wydanie uzależnia się m.in. od całkowitej wagi pojazdu, nacisku na oś, szerokości, długości oraz wysokości pojazdu wraz z ładunkiem. Bez nich transport gabarytów na drogach publicznych jest nielegalny i wiąże się z nałożeniem surowych sankcji takimi jak : zakaz dalszej jazdy, nakaz przeładunku na inną naczepę gdy zestaw ma za mało osi i naciski na osie są przekroczone. W zależności typu, zezwolenia mogą
być wydawane na okres 1, 6, 12 lub 24 miesięcy, przy czym po ich uzyskanie konieczne jest zgłoszenie się do odpowiedniego organu, jakim może być starosta lub Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.
Zezwolenie kategorii :
I –wydawane jest na 12 miesięcy
II- wydawane jest na okres 1,6,12,24 miesięcy.
III- wydawane jest na okres 1,6,12,24 miesięcy.
IV- wydawane jest na okres 1,6,12,24 miesięcy.
V wydawana jest dla ładunków o wymiarach oraz rzeczywistej masie całkowitej większych od wymienionych w kategoriach I – IV, o naciskach osi przekraczających wielkości dopuszczalne;
.
Organizacja transportu ponadnormatywnego wiąże się z wielona czynnościami które muszą dopełnione przed realizacją : Sprawdzenie wymiarów i wagi ładunku, sprawdzenie trasy przejazdu czy nie ma na nich niskich wiaduktów, słabych mostków(które mogłyby nie wytrzymać ciężaru), robót drogowych zwężających szerokość drogi. Czy zachodzi potrzeba demontażu i ponownego montażu infrastruktury drogowej. Jest to czas aby sprawdzić alternatywne trasy.
Kiedy wymagany jest pilotaż ładunku? :
Po przekroczeniu wymiarów: długość 23 m, szerokość 3,2 m, wysokość 4,5 m lub masę całkowitą 60 ton (DMC), konieczny jest jeden pojazd pilotujący.
Po przekroczeniu wymiarów: 30 m, szerokość 3,6 m, wysokość 4,7 m lub masa całkowita jest większa niż 80 ton, konieczny są 2 pojazdy pilotujące.
Pojazd pilotujący to pojazd o DMC do 3,5t z wyłączeniem motocykli. Powinien być wyposażony w dwa żółte światła błyskowe, tablicę oznakowania pojazdu pilotującego,(czytelne napisy ze słowem PILOT). system łączności bezprzewodowej oraz urządzenie nagłaśniające.
Pilot w trakcie wykonywania swoich obowiązków jest uprawniony do wydawania polecenia lub sygnałów innym uczestnikom ruchu lub innym osobom znajdującym się na drodze. Pilotowi nie wolno spychać innych pojazdów z drogi. Pilotem może zostać pełnoletnia osoba, pod warunkiem ukończenia z wynikiem pozytywnym szkolenia organizowanego przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego. Obowiązkiem osoby pilotującej transport ponadnormatywny jest: zapewnienie odpowiedniej organizacji przejazdu według warunków wyszczególnionych w zezwoleniu lub wytycznych określonych przez zarządcę drogi..